MBA จากมุมมองนายจ้าง

ในยุคที่หลายคนสนใจจะเรียนปริญญาโทบริหารธุรกิจ (MBA) ผมได้ไปเจอบทความน่าสนใจเกี่ยวกับมุมมองที่นายจ้างมีต่อคนที่จบ MBA จาก CNBC + Financial Times (FT) : What employers want from MBA graduates—and what they don’t สรุปคร่าว ๆ ได้ว่า

FT ได้ทำการสำรวจนายจ้างเกี่ยวกับการจ้างงานคนที่จบ MBA โดยพบว่า ความเชื่อของนายจ้างกับเด็กจบ MBA ค่อนข้างสวนทางกัน MBA ไม่ใช่ใบเบิกทางสำหรับทุกอย่างในวงการธุรกิจ

People think an MBA is a golden ticket, when it is not.

1. ความสามารถบางอย่างที่น่าสนใจกว่า MBA

นายจ้างกลุ่มหนึ่งได้อธิบายว่า เด็กที่จบ MBA นั้นขาดทักษะ (Skills) หลายอย่างที่จำเป็นในสายตาพวกเขา อันได้แก่

(1) ความสามารถในการทำงานร่วมกับคนที่หลากหลาย (the ability to work with a wide variety of people)

(2) ความสามารถในการจัดลำดับความสำคัญ (the ability to prioritize)

(3) ความสามารถในการบริหารเวลาได้อย่างมีประสิทธิภาพ (the ability to manage time effectively) ซึ่งเป็นความสามารถที่หาได้ยากยิ่งในคนทั่วไป

ความสามารถพวกนี้เป็นทักษะที่เรียกว่า Soft Skills ซึ่งไม่มีในการเรียนการสอนของโรงเรียนบริหารธุรกิจที่อาจจะเน้นเรื่องการตลาดหรือการเงินเป็นหลัก และดูเหมือนว่า the ability to network จะเป็นสิ่งที่นายจ้างส่วนใหญ่สนใจมาก ๆ

2. บางอย่างที่เป็นปัญหาและที่ขาดหายไปของ MBA

ทั้งนี้นายจ้างบางอุตสาหกรรม เช่น กลุ่มพลังงาน น้ำมัน ก๊าซธรรมชาติ วิศวกรรมโยธา ขนส่ง มีความต้องการพนักงานระดับ senior ที่จบ MBA น้อยมาก เพราะพวกเขาคิดว่าโรงเรียนธุรกิจไม่ได้สอนทักษะที่จำเป็นในสายอาชีพของอุตสาหกรรมเหล่านี้ ซึ่งทางโรงเรียนสอนธุรกิจก็พยายามช่วยเหลือนักศึกษาของตน เช่น ร่วมมือกับนายจ้างซะเลยว่าต้องการอะไรแล้วก็พัฒนาหลักสูตรให้ทันหรือสอดรับ

ลองมาดูว่านายจ้างยังได้บอกอะไรไว้อีกบ้าง เช่น นักศึกษา MBA มักจะมีปัญหาในการนำทฤษฎีมาใช้ในทางปฏิบัติ (triggled to convert theory into practice) อาจจะเนื่องมาจากเคสที่ใช้ศึกษาในห้องเรียนเป็นกรณีศึกษาที่เกี่ยวข้องกับบริษัทใหญ่ โดยเฉพาะบริษัทสัญชาติอเมริกัน ทำให้อาจไม่สามารถนำมาปรับใช้ในกรณีของบริษัทขนาดเล็กหรือบริษัทที่มีวัฒนธรรมแบบอื่น ๆ

นอกจากนี้ นายจ้างยังประสบปัญหาอีกว่า พอนักศึกษา MBA ได้เข้ามาทำงานสักพักก็มักจะลาออกไป อันส่งผลทำให้บริษัทเกิดการหยุดชะงักในส่วนงานนั้น และนายจ้างบางอุตสาหกรรมยังบอกอีกว่า ใบแสดงคุณสมบัติบางอย่างอาจจะส่งผลต่อการจ้างงานมากกว่า เช่น การเป็นสามัญวิศวกร (charted engineer) ในสายงานวิศวะ อาจจะเป็นที่ต้องการมากกว่าวุฒิ MBA

ความสามารถที่ขาดหายไปที่นายจ้างส่วนใหญ่อยากได้ คือ ความสามารถในการมองภาพใหญ่ (big-picture thinking) หรือความสามารถในการแก้ไขปัญหาที่สลับซับซ้อน (an ability to solve complicated problems) และบางครั้งเนื่องจากไม่ได้โตมาในสายงานของบริษัท นักศึกษา MBA จึงเข้ากันไม่ได้กับวัฒนธรรมของบริษัทนั้น (lack pf cultural fit)

นายจ้างบางที่ เช่น Expedia กลับมองว่า ความสามารถในการทำงานเป็นทีมและความตั้งใจที่จะอยากทำงานกับบริษัทในระยะยาวกลับเป็นปัจจัยหลักในการตัดสินใจจ้างงานมากกว่า

“The ideal candidate is someone we would like to have long term, which means they have to really want to work at Expedia.”

ยิ่งในสายงานที่ต้องการทักษะสำคัญโดยเฉพาะทักษะอันเป็นที่ต้องการในตลาดอย่างมาก เช่น งานเกี่ยวกับ Big Data Analysis พวกนี้ต้องการผู้สมัครที่มีความรู้เชิงลึกและประสบการณ์ ซึ่งไม่สามารถหาได้ในการเรียน MBA จึงมีบางคนให้ความเห็นว่า ในระดับชั้นบริหาร วุฒิ MBA อาจมีความสำคัญ แต่กับงานระดับปฏิบัติการโดยเฉพาะที่ต้องใช้ความรู้ทางเทคนิคมาก ๆ วุฒิ MBA จะมีความสำคัญที่น้อยลงไปอย่างมาก

“An MBA is helpful in securing a rewarding senior executive role, but admits that it is not sufficient in industries where people are also expected to have certain technical skills or experience.”